Terwijl 25 jaar geleden het eerste Vakblad Fondsenwerving van de pers rolde, ontstond aan de Universiteit van Amsterdam een ambitieus plan voor een Development Office naar Angelsaksisch model. Kort gezegd komt dat model neer op ‘ friendraising first, then fundraising’. De boodschap aan het universiteitsbestuur was duidelijk: ‘Als je wilt fondsenwerven, zul je eerst je alumnibeleid op orde moeten hebben. Succesvol alumnibeleid kost geld, veel geld. En tijd, veel tijd. Zonder de investeringen in budget en mankracht, en een lange adem, moet je er niet aan beginnen.’
Die boodschap viel blijkbaar in goede aarde: in 2001 kon het Bureau Alumnirelaties en Universiteitsfonds van start met een budget en de mankracht om het development van de grond af aan op te bouwen. De lange adem werd toegezegd, maar het moest natuurlijk nog blijken of die toezegging stand zou houden bij wisselingen in het College van Bestuur en de reorganisaties en bezuinigingen die universiteiten nou eenmaal teisteren.
In die periode stond ik aan de wieg van het development van de Universiteit van Amsterdam. Het werk van communicatiemedewerkers die het alumnibeleid erbij deden, werd geïntegreerd in het nieuwe bureau. Oude fondsen werden opgenomen in een nieuwe stichting, het Amsterdams Universiteitsfonds. Onder de bevlogen leiding van de eerste directeur Wim Koning mocht ik als hoofd alumnirelaties samenhangend alumnibeleid ontwikkelen en alumniprogramma’s uitrollen. De zomer van 2001 bracht ik door in de VS bij een CASE Summer Institute: ik leerde er de fijne kneepjes van het vak. Ook aan de UvA werd het development ontwikkeld via de theorie van de 5 i’s: Identify, Inform, Interest, Involve, Invest. Weet wie je alumni zijn, houd ze op de hoogte, wek hun belangstelling, betrek ze bij de universiteit. Uiteindelijk zullen er dan ook alumni zijn die willen investeren en doneren. Relatiewerk dus.
In die begintijd nam ik ook een abonnement op het Vakblad fondsenwerving, bezocht de legendarische bijeenkomsten in Breukelen van het Nederlands Genootschap van Fondsenwervers en later natuurlijk ook de Vakdag. Tussen alle fondsenwervingsexperts van de traditionele goede doelen was ik een vreemde eend in de bijt, met mijn alumni- en relatiewerk. In het decennium dat volgde betraden veel nieuwe spelers de fondsenwervingsarena: andere universiteiten, ziekenhuizen en culturele instellingen. Deze nieuwe spelers brachten – al dan niet bewust – via de 5 i’s friendraising in rap tempo de traditionele fondsenwervingsector binnen. Een lijn die snel opgepakt werd door fondsenwervende organisaties, die steeds meer het belang inzagen van friendraising als basis voor duurzame fondsenwerving.
Inmiddels is friendraising niet meer weg te denken uit onze sector. Of het nou gaat om kleine of grote giften, vermogensfondsen of bedrijven, crowdfunding: aan de basis gaat het om betrokkenheid, om de relaties die je als organisaties opbouwt en onderhoudt met je achterban. Budgetten worden steeds meer ingezet voor relatiemanagement. Fondsenwervers ontwikkelen zich tot relatiemanagers. Misschien is de tijd rijp om de naam van het Vakblad fondsenwerving te veranderen in Vakblad relatiemanagement…
--
Deze column stond eerder in Vakblad fondsenwerving, jaargang 25, nummer 3, dat in juni 2023 verscheen.
