Nu het einde van het jaar nadert, buitelen de lijstjes weer over elkaar heen. De machtigste mannen en vrouwen ter wereld, de top honderd van invloedrijke vrouwen of de meest succesvolle Nederlanders.
Ik weet dat veel van deze mensen door hard werken zover zijn gekomen en het verdienen om in het zonnetje gezet te worden: ze dragen vaak een grote verantwoordelijkheid.
Rolf Victorie groeide als fondsenwerver door naar zijn rol als directeur bij Prinses Beatrix Spierfonds en zegt in dit blad: ‘Het is allemaal niet komen aanwaaien, maar ik heb wel de kansen gepakt die er lagen. Het klinkt afgezaagd, maar alles kan als je er hard genoeg voor werkt.’
Maar als ik de lijstjes zie, knaagt er toch iets bij mij. Ik herinner me een collega die trots was dat hij door maandenlange lobby op zo’n lijstje kwam. ‘Goed voor mijn carrière,’ zei hij trots. ‘Ik ben dit jaar zelfs negen plaatsen gestegen.’ Kennelijk wist niemand hoe slecht hij zijn organisatie leidde.
Wat knaagt er precies bij mij als ik de lijsten zie? Misschien is het omdat ik vooral denk aan al die mensen die níet op dergelijke lijstjes staan? De mensen die zij aan zij werken met en voor deze ‘toppers’: de secretaresse, de woordvoerder, de fondsenwerver, de bestuurssecretaris of de schoonmaker. Elk succes komt door een team tot stand. In haar column benadrukt fondsenwerver Kim Kreté hoe belangrijk teamwerk is bij goede doelen: ‘Lief en leed deel je samen,’ schrijft ze.
Elk lijstje sluit ook mensen uit die vergelijkbare functies hebben: mensen die bij de jury niet op de radar (komen te) staan, mensen die het (lobby)spel niet kennen of mensen die zich simpelweg niet profileren. Het is vaak de incrowd die elkaar benoemt. Een lijst is een manier waarop de ‘invloedrijken’ zichzelf in stand houden: sta je er op, dan hoor je kennelijk bij die speciale club met macht, aanzien of invloed.
In de column van Melle Daamen bespeur ik een kritische blik op mensen met macht. Hij beschrijft hoe sommige Raden van Toezicht worden gevuld met sponsors en geldschieters. Een positie waar je ook invloed kunt uitoefenen. ‘Waar kunstinstellingen nog weleens een maatschappelijke voorbeeldfunctie willen innemen, wordt dat punt nog weleens vergeten als de Raad van Toezicht wordt samengesteld.’
Uitsluiting: het is vaak een onzichtbaar mechanisme, wat vaak in achterkamertjes plaatsvindt. Promovendus Malika Ouacha zegt in het interview met het Vakblad fondsenwerving dat het als vrouw én kind van migranten niet altijd meevalt om in de academische wereld een plek te vinden. Ze zegt: ‘Op Nederlandse universiteiten lopen nog weinig (multi)culturele PhD’s rond.’ Haar promotie-onderzoek gaat over diaspora-filantropie. ‘Het is bijna een voorwaarde om onderdeel te zijn van een diasporische of religieuze uitzondering om te zien hoe uitsluiting werkt.’
Terug naar de lijstjes. Ook in dit Vakblad geven we aandacht aan een lijst, een inhoudelijke wel te verstaan: de Issuekalender die alle ‘Dagen van …’ in kaart brengt. De Wereld Braille Dag, de Wereldmilieudag en de Internationale Dag tegen Geweld tegen Sekswerkers, bijvoorbeeld. Het kan een manier zijn om het onderwerp van jouw organisatie extra te profileren. Voor filantropie is er sowieso Giving Tuesday.
Maar welke dag is het vandaag? 25 november: e-mailloze vrijdag. Dat wordt morgen pas dit editorial doorsturen.
Reacties naar redactie@fondsenwerving.nl
--
Dit editorial stond eerder in Vakblad fondsenwerving, jaargang 24, nummer 6, dat in december 2022 verscheen.
