Stichting Donateursbelangen gaat belang donateurs centraal stellen

Interview met initiatienemer Jordan van Bergen (voorheen Geef.nl)

Wat is het doel van Donateursbelangen?

‘Mijn interesse is altijd geweest: ‘Hoe worden de belangen van particuliere donateurs behartigd?’ Fondsenwerving voor goede doelen moet altijd legaal, open, eerlijk en respectvol worden uitgevoerd. Stichting Donateursbelangen wil de behoefte en wensen van de donateur centraal stellen in het fondsenwervende proces. We hebben geen gedragscode maar streven gewenst gedrag door goede doelen na richting de donateur. Dat betekent dat donateurs op basis van voorkeuren moeten kunnen aangegeven hoe zij benaderd worden en via welke betaalmogelijkheden zij doneren. Een goed doel moet ook transparant zijn over hoe het gedoneerde geld efficiënt aangewend wordt voor de doelstelling.’

Waarom kies je voor een stichting in plaats van een vereniging?

‘Vijftien jaar geleden was er een donateursvereniging die zich ‘een onafhankelijke en objectieve wegwijzer in de goededoelenwereld’ noemde. Maar daar was veel gedoe omheen. Een stichting is slagvaardiger en wij richten ons met name op betere communicatie tussen gevers en goede doelen.’

‘Particuliere donateurs kunnen zich gratis aanmelden als deelnemer als ze interesse hebben. Wij zullen hun vragen wat zij belangrijk vinden. Dit najaar doet Direct Research al een representatief onderzoek naar de behoefte van donateurs. De uitkomsten worden de basis van onze acties. We hopen in een jaar wel duizend geïnteresseerden te krijgen, liefst mensen die vaste donateur zijn van een non-profitorganisatie. Daarnaast richten we ons op non-profits, onlineplatforms en leveranciers. We bieden hun als participant de kans om te laten zien dat zij de donateur centraal stellen. Dat kan door ondertekening van de Verklaring Gewenst Gedrag Donateursbelangen (VGGD) (red. zie kader) en betaling van 99,95 euro per jaar. In deze verklaring wordt gewenst gedrag vastgelegd met betrekking tot donateurgericht werken, over eerlijk en transparant te werk gaan en dienstbaarheid richting donateurs. Elke participant verklaart via zijn website dat hij het gewenst gedrag zo goed mogelijk zal naleven. Men kan het vignet van Donateursbelangen benutten, met een link naar onze website. Op deze manier hopen we dat particulieren zich bij ons aansluiten.’

Kun je wel belangen van donateurs vertegenwoordigen als de stichting gefinancierd wordt door non-profits, platforms en leveranciers?

‘De Stichting Donateursbelangen wil dit ook liever niet zo doen, maar het is nu de enige manier om dit van de grond te krijgen. Toezichthouder CBF haalt zelf ook circa 75 procent binnen van de erkende goede doelen, als je naar hun jaarrekening kijkt. We snappen dat dit zo werkt, maar dan ben je ook afhankelijk geworden van de organisaties waar je zelf toezicht op houdt. Het is de vraag of ze door dit systeem harde sancties durven op te leggen. We zouden dus het liefst alternatieve financiering krijgen. Dat gun ik het CBF ook. We sluiten niet uit dat we later aangesloten geïnteresseerden wel om geld gaan vragen. Uiteraard gaan we ook de anbistatus aanvragen.’

In het reglement van de commissie Normstelling staat dat twee leden het publiek en de donateurs vertegenwoordigen. De commissie evalueert de normen van de Erkenningsregeling en stelt deze zo nodig bij. Dan zijn er nog de criteria van de erkenningsregeling zelf. Het CBF schrijft op de site: ‘Bij een aanvraag controleert het CBF of een organisatie onder andere voldoet aan het zorgvuldig afwegen van het gevers-, sector- en donateursbelang en het algemeen maatschappelijk belang.’ Daarmee is het belang van donateurs dan toch voldoende geborgd?

‘We zijn voorstander van het CBF. Het is in het belang van donateurs dat er toezicht gehouden wordt op goede doelen. Donateursbelangen wil in de toekomst een van de zetels in de commissie Normstelling innemen: wij zien dat nu maar een van de twee zetels bezet is. Wat opvalt bij de Erkenningsregeling is dat een organisatie tal van documenten moet aanleveren aan het CBF, maar bijvoorbeeld geen customer journey of een overzicht hoe donateurs zelf kunnen aangeven hoe ze geïnformeerd worden.’

Wat is het voordeel voor de donateurs van Donateursbelangen?

‘Een non-profitorganisatie die de verklaring ondertekent, moet het voor donateurs mogelijk maken aan te geven hoe er met hen gecommuniceerd wordt. De organisatie moet dit natuurlijk dan wel organiseren. Bij het opzeggen van het donateurschap gaan we zelfs verder. Wij vinden dat je binnen drie klikken moet kunnen opzeggen, ook bij machtigingen.’

Hoe reageert de sector op jouw initiatief?

‘We lanceren Donateursbelangen nu in het Vakblad Fondsenwerving. Enkele organisaties en platforms hebben we hiervoor benaderd. Tachtig procent daarvan is positief. We willen graag samenwerken met Goede Doelen Nederland omdat we zoeken naar balans: wij kijken vanuit de donateurs en zij vanuit de fondsenwervende organisaties.’

Het CBF richt zich met name op erkende goede doelen. Dat zijn er zo’n 650, terwijl veel meer organisaties zich bezighouden met fondsenwerving. Ga jij je daar ook op richten?

‘Wij willen ook van toegevoegde waarde zijn voor gevers van fondsenwervende culturele, sport-, zorg- en welzijnsorganisaties. Én voor gevers via platforms.’

Welke invloed verwacht je dat jouw initiatief heeft voor de inkomsten van goede doelen?

‘Wij denken dat ons initiatief heel goed is voor fondsenwervers. Ze kunnen laten zien in hun fondsenwervende strategie dat ze de wensen van de donateur serieus nemen. Wij verwachten dat dit een unique selling point kan worden dat een fondsenwerver kan toevoegen aan zijn communicatie met de gevers. Als je kunt laten zien dat je de badge van Donateursbelangen hebt, dan zal dit volgens ons zeker bijdragen aan meer inkomsten. De gever voelt zich dan serieus genomen. Ons doel is een gunstig geefklimaat.’

Waarom promoten jullie kostenbesparende programma’s?

‘Het is in het belang van de donateur dat goede doelen de organisatiekosten zo laag mogelijk maken, zodat er zo veel als mogelijk naar de doelstelling van het goede doel gaat. We willen fondsenwervers helpen minder kosten te maken. Daarom promoten wij kostenbesparende donatieprogramma's voor goede doelen zoals Techsoup Nederland dat afgelopen jaren tachtig miljoen aan kosten heeft bespaard met up-to-datetechnologie. Zij betalen ons daar een marketingfee voor.’

Donatieplatforms worden ook betrokken. Kan je dat toelichten?

‘We gaan uitzoeken of een platform is ingeschreven in het Nederlandse handelsregister, of niet. En op welke servers de data staan. Platforms die zich bij ons aansluiten, vragen we te gaan communiceren hoeveel van elke gift er netto naar het goede doel gaat. Het moet veel transparanter worden.’

Kun je een voorbeeld geven hoe je aan ‘gelijk speelveld’ wilt werken?

‘We hebben ons verdiept in het collecteplan en de vergunningen van gemeenten. In feite hebben de 25 goede doelen die op het collecterooster staan een soort ‘alleenrecht’ voor collecteren aan de deur. Je denkt vast: dat is toch in het belang van de donateur dat niet ieder goed doel zomaar aan kan bellen om geld in te zamelen? Wij vinden dat bewoners prima zelf kunnen bepalen of zij wel of niet aan een organisatie geven die aanbelt. In bijvoorbeeld de gemeenten Druten, Wijchen en Nijmegen is voor het collecteren geen vergunning noodzakelijk. Dat staat op hun site. Dus iedereen kan daar langs de huizen komen. Dit zorgt voor een gelijk speelveld waarbij álle goede doelen huis-aan-huis kunnen werven. Ik vind het collecterooster eigenlijk niet meer van deze tijd. Bovendien kan iedereen overal online collecteren, waarom dan niet huis-aan-huis?’

Er kunnen ook klachten ingediend worden, hoe werkt dat?

‘Even vooraf: mensen moeten eerst een klacht indienen bij de desbetreffende fondsenwervende organisatie waarover zij zich zorgen maken. Je moet een organisatie wel de kans geven om op de klacht te reageren en tot een oplossing te komen. Als er niets gebeurt, kunnen mensen bij ons aankloppen. We gaan in op individuele gevallen en gaan in gesprek met de fondsenwervende organisatie over de aanpak. Het gaat ons erom dat het probleem wordt opgelost. Nee, we trekken dan niet meteen de badge in. Bij organisaties die niet bij ons zijn aangesloten, kunnen we niet garanderen of ze met ons in discussie gaan. Ik hoop eigenlijk dat er veel klachten binnenkomen, want dat zal laten zien dat we meerwaarde hebben.’

--

Dit artikel verschijnt ook in Vakblad fondsenwerving, jaargang 23, nummer 6, dat in december 2021 uitkomt.