Grappig verhaal. Rond 1830 was men in de VS druk met het aanleggen van het spoor. Om te voorkomen dat de groei van het aantal treinen tot ongelukken zou leiden, werden er kleursignalen geïntroduceerd: voor een groen licht moest je stoppen en bij een wit licht mocht je doorrijden. Maar omdat de straatverlichting ook wit was, reden veel machinisten pardoes door groen. Als nieuwe stopkleur werd voor rood gekozen, want voor de kleur van bloed, zo was de gedachte, zou je toch echt wel stoppen! Sindsdien is rood de universele kleur voor stoppen in het verkeer.
Auteurs: Jeroen Talens & Martijn de Groot, werken beiden bij WWAV
Dat we bij rood instinctief op de rem trappen, komt door het ‘arousal effect’ van warme kleuren. Zoals we in het vorige nummer van het Vakblad fondsenwerving al vertelden, zorgen deze kleuren voor opwinding. Vooral rood verhoogt onze hartslag en dwingt ons brein tot een snelle en simpele analyse. Het versterkt onze impulsiviteit en spoort aan tot directe actie.
Rood werkt altijd en overal – sorry voor de woordgrap – als een rode lap. Denk aan het rode symbool op je mobiel (opladen!), op de deur van het toilet (bezet!), op het dashboard van je auto (tanken!) en de rode kaart bij voetbal (wegwezen!). Of denk aan de rode pen waarmee de leraar vroeger op school jouw prestaties beoordeelde (fout!). Rood schreeuwt om aandacht, slaat alarm, waarschuwt voor gevaar of roept dat iets verboden is.
Maar rood heeft meer kwaliteiten. Het is een complexe kleur die kan verleiden en veroveren en geassocieerd wordt met passie en (seksuele) energie. Je kunt het ook met recht een kleur van tegenstellingen noemen: we brengen het niet alleen in verband met liefde, maar ook met woede. Met stoppen en snelheid. Met goed en kwaad. Rood wordt aan de ene kant geassocieerd met moed, opoffering en martelaarschap - niet voor niks zweert Sinterklaas (de ‘goedheiligman’) bij rood. Aan de andere kant is rood ook de kleur van de duivel. Van de hel en het vagevuur.
Rood en zwart
In alle gevallen leidt rood tot een acute respons en dat verklaart waarschijnlijk waarom veel noodhulporganisaties rood gebruiken in hun primaire communicatie. Wat ook opvalt, is hoe vaak de kleur wordt gecombineerd met zwart. Dit levert niet alleen een sterk contrast op, het voegt ook kracht, professionaliteit en elegantie toe aan de urgentie van rood. Naast de overeenkomsten zijn er ook subtiele verschillen.
Let maar eens op het zwart bij het Rode Kruis, dat is afgezwakt tot antraciet. Of het rood van ZOA, dat richting kersenrood gaat.
Bordeauxrood is rood dat richting paars gaat. Het is stijlvoller maar minder energiek dan puur rood. Bordeaux straalt gecontroleerde kracht, vastbeslotenheid en ambitie uit.
Karmozijnrood mengt rood met een beetje blauw. Suggereert vastbeslotenheid om te winnen, zonder iemand te intimideren. Voor de liefhebbers van Game of Thrones: karmozijn is de kleur van het Huis Lannister.
Scharlakenrood voegt wat oranje toe aan rood waardoor het vol en helder wordt. Het suggereert enthousiasme en levenslust, maar ook opstandigheid.
Het logo is natuurlijk de identiteitsdrager bij uitstek. En de daar gebruikte kleuren bepalen in sterke mate hoe wij het merk ervaren. Maar een merk is meer dan alleen zijn logo. Het is de etalage die ons uitnodigt om de winkel binnen te komen. Daarom is het interessant om eens te kijken hoe het kleurenpalet wordt uitgebreid op de website.
Artsen zonder Grenzen ontvangt je op de homepage in stemmig zwart. Het ademt aan alle kant ‘serieuze hulp’ uit. Dit is een club die altijd in de frontlinie staat en dat voel je. Rood is hier heel gedoseerd aan toegevoegd: alleen het logo en de doneerknop springen eruit en juist daardoor komt de kleur ongelooflijk goed tot zijn recht. Ook noemenswaardig: als je dieper de website induikt, verdwijnt het zwart als sneeuw voor de zon en worden de pagina’s wit - alsof de kleuren mij laten weten dat mijn betrokkenheid de wereld nu al lichter maakt. Logo en doneerknop blijven onveranderd rood en daardoor niet te negeren.
Rood en rood
Reuma Nederland gebruikt twee tinten rood in het logo en dat levert een boeiend resultaat op.
Het koele bordeauxrood van ‘Reuma’ ontstaat door gedoseerd blauw toe te voegen aan rood. Het is een stijlvolle, serieuze kleur rood, die aangenaam aanvoelt maar daardoor ook minder alarm slaat. Dat wordt gecompenseerd door het pure rood van ‘Nederland’. Op de website is het spectrum van (verzadigde) roodtinten verder uitgebreid, wat zorgt voor een geheel eigen stijl en goede herkenbaarheid.
Rood en oranje
Je kunt ook juist de koele kant op gaan en rood combineren met oranje. Vluchtelingwerk is overwegend rood, en voegt hier een toefje oranje levenslust aan toe. Red een Kind draait het juist om: oranje domineert, maar wel met een tint die flink naar rood toegaat. Het figuurtje is een rood detail dat er daarbij mooi uitspringt.
Conclusie: rood is een logische en veelgebruikte kleur bij goede doelen. Natuurlijk loop je het risico dat je gaat lijken op je buurman. En dus is het geen gek idee om te zoeken naar subtiele aanpassingen in de tint of de combinatie met andere kleuren. In het volgende nummer van het Vakblad nemen we een koele en kalmerende kleur onder de loep: blauw.
Winnende kleur
Bij sport sta je met rood direct op voorsprong. Tijdens de Olympische Spelen van 2004 keken onderzoekers naar de winnaars bij vier verschillende vechtsporten: maar liefst 16 keer droeg de winnaar rood, 5 keer won de tegenstander in het blauw. En tijdens het EK voetbal in hetzelfde jaar presteerden de teams in het rood ook significant beter. De verklaring is tweeledig: zelf ga je in het rood tot het uiterste om te winnen, terwijl het op de tegenstander juist een verlammende werking heeft. Nog steeds niet overtuigd? Denk dan maar eens aan de traditioneel sterkste voetbalclubs van Nederland…
--
Dit artikel verscheen eerder in Vakblad fondsenwerving, jaargang 23, nummer 2, dat in april 2021 uitkwam.
