Wist je dat 0,9 procent van de Nederlanders gelooft dat de aarde plat is? Voor je begint te lachen: dat zijn dus wel 155.520 mensen. Ongeveer het aantal inwoners van Amersfoort, zeg maar. Hoe die mensen erbij komen dat de aarde plat is? Tja, hoe kom ik erbij dat de aarde rond is?
Ik geloof dat de aarde rond is omdat de meeste mensen dat geloven. Omdat mijn ouders dat zeiden en omdat het in de krant heeft gestaan. Maar ik heb nooit de moeite genomen om in een raket te stappen en het te controleren.
Dat vinden ‘flat-earthers’ en andere complottheoriedenkers bijzonder naïef. Ze geloven ook niet dat er ooit mensen op de maan zijn geweest. Of dat 9/11 een actie van moslimterroristen was. Of dat het coronavirus begon bij iemand die bedorven vleermuis at. Zij vinden dat je op basis van eigen onderzoek en gezond verstand tot heel andere conclusies komt.
Mensen die tegen de stroom inzwemmen, zijn er altijd geweest. Sterker nog: het is een kenmerk van de grote geesten in de geschiedenis. “the round pegs in the square holes” zoals Apple ze ooit beschreef. Maar hier is iets anders aan de hand. Dit zijn mensen die de waarheid niet meer vertrouwen. Of beter: die hun eigen waarheid creëren omdat ze de bron niet vertrouwen (en daarom corona bestrijden door 5G-zendmasten in brand te steken).
De waarde van een reputatie groeit langzaam, maar bederft razendsnel
Wat je er ook van vindt: je kunt er wel iets van leren. Bijvoorbeeld dat er een groeiend wantrouwen is in de media. Herken jij nog de waarheid tussen al het nepnieuws? Google, Facebook en Twitter zijn orakels die zoveel informatie uitbraken, dat je niet meer weet wat je moet geloven. En overheden nemen niet alleen beslissingen voor ons, maar bepalen ook wat ze er wel en niet over vertellen. Daardoor hebben steeds meer mensen het gevoel dat ze de controle over hun eigen leven kwijt zijn.
Waarom vertel ik dit?
Omdat ik geloof (…) dat goede doelen hier snel en goed op moeten anticiperen. Omdat de waarde van een reputatie langzaam groeit, maar razendsnel kan bederven. Niemand stapt in zijn auto om in Afrika te kijken of zijn donatie daadwerkelijk de hongersnood bestrijdt. Niemand checkt bij het kankerinstituut hoe zijn gift bijdraagt aan het welzijn van zieke mensen. We geloven het goede doel dat we steunen. Tot we het niet meer geloven.
Dus als je wilt dat mensen in jouw doel blijven geloven, moet je zorgen dat ze je blijven vertrouwen. Laat steeds opnieuw zien wat je doet en waarom je het doet. Maak van een donateur geen nummer en van fondsenwerving geen truc. Wees transparant en menselijk. En vertel niet alleen wat er goed gaat, maar ook wat er fout gaat. Want mensen die doen alsof ze geen fouten maken? Die geloof ik sowieso niet!
--
Dit artikel verscheen eerder in Vakblad fondsenwerving, jaargang 22, nummer 5, dat in november 2020 uitkwam.
