Een beleid dat de meest kwetsbaren extra beschermt, zowel binnen onze landsgrenzen als internationaal, is goed voor Nederland. Die bescherming van alle burgers zijn we niet alleen moreel aan onszelf verplicht. Het is ook een noodzakelijke voorwaarde voor het herstel van de wereldwijde volksgezondheid en economie.
De solidariteit die mensen tonen in moeilijke tijden is hartverwarmend. Vrijwel iedereen houdt rekening met elkaar en zorgt voor diegenen die het extra hard nodig hebben. Burgers betuigen op allerlei manieren hun dankbaarheid voor medewerkers in vitale beroepen die zich een slag in de rondte werken. Veel bedrijven helpen elkaar door aflossingen en rentebetalingen uit te stellen, of door leveranciers te hulp te schieten.
'Zolang het virus wereldwijd woekert, is het een risico voor burgers en legt het onze export lam'
Vanzelfsprekend strekt die steun zich in de eerste weken uit tot onze meest nabije omgeving: vrienden, familie en het eigen land. Zo treft Nederland ingrijpende maatregelen om haar meest kwetsbare inwoners te beschermen, de verspreiding van het virus te remmen en de negatieve sociale en economische impact op burgers en bedrijven te verzachten. Hoewel dit beleid nu effect begint te sorteren, staan we pas aan het begin van wat een langduriger sociale en economische crisis gaat zijn. Een crisis die de landsgrenzen van Nederland ver overstijgt.
De internationale situatie bepaalt namelijk mede het tempo van het herstel in Nederland. Zolang het virus internationaal rond woekert, vormt het een gezondheidsrisico voor Nederland en haar burgers en legt het onze export en handelsrelaties lam. Nederlandse ondernemers en ngo’s hebben soms tegengestelde belangen, maar zijn het over één ding roerend eens: de bestrijding van het coronavirus vereist meer internationale samenwerking en solidariteit. Het gebrek daaraan belemmert de aanpak van de coronacrisis.
Transporteurs staan voor dichte grenzen, landen beschermen hun eigen markten en financiële onzekerheden doen de handel stokken. Maar protectionisme en ‘eigen land eerst’ helpt niemand. Het helpt slechts van de regen in de drup.
Nationale economieën en die van Nederland in het bijzonder, zijn afhankelijk van handel. Bedrijven kunnen leveringen uit het buitenland niet missen. Nederlandse ondernemers en ngo’s proberen daarom overal ter wereld, waar mogelijk, door te blijven draaien. Wat natuurlijk goed is voor de lokale mensen en de economie van het desbetreffende land.
'Sommige overheden nemen repressieve maatregelen, wat de sociaal-economische veerkracht van burgers en landen belemmert.'
Omgekeerd zijn ontwikkelingslanden vaak een plek van productie, afzet en arbeidskracht voor Nederlandse bedrijven. Maar tegelijkertijd staan veel ontwikkelingslanden pas aan het begin van deze pandemie, zonder dat ze kunnen vertrouwen op een sterke economie en een robuust, hoogwaardig gezondheidssysteem om deze crisis op te vangen. Sommige overheden nemen bovendien repressieve maatregelen, wat de sociaal-economische veerkracht van burgers en landen belemmert. Creativiteit en handel gedijen juist in een open en vrije samenleving.
Overheden, de Verenigde Naties, ngo’s en bedrijven doen er alles aan om te helpen de ergste klappen op te vangen, maar zonder substantiële extra steun zullen de systemen in deze landen snel bezwijken. Als de coronacrisis iets aantoont, dan is het wel de grenzeloze, wederzijdse afhankelijkheid. De kwetsbaarheid van de zwakste landen is ons aller kwetsbaarheid.
Meer investeringen
Het is daarom essentieel dat het coronavirus wereldwijd onder controle komt. Dit vereist een samenhangende, grensoverschrijdende aanpak met flinke additionele investeringen als onderdeel van het grotere (nationale) noodpakket. Willen we onze open en geglobaliseerde economie weer op gang krijgen, voorkomen dat bestaande ongelijkheden verder verdiept worden en de wereldwijde volksgezondheid verbeteren, dan kunnen we het ons niet veroorloven om mensen en landen te negeren en jarenlang een hek om Nederland (of de Europese Unie) te zetten.
Wij pleiten dan ook voor internationale samenwerking en solidariteit in deze crisis. Het is een goede zaak dat premier Mark Rutte hiertoe opriep samen met andere wereldleiders. Dat vraagt dus ook de nodige investeringen. Ook ontwikkelingslanden hebben immers economische noodmaatregelen nodig om hun burgers door de crisis te helpen.
'Wij pleiten voor internationale samenwerking en solidariteit in deze crisis.'
Deze aanpak vormt een belangrijk onderdeel van de bredere Afrika-strategie die ondernemersorganisaties hebben opgesteld, en van de Internationale Actieagenda Covid-19 die we recent hebben opgesteld samen met minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Ngo’s zullen hun strategieën aanpassen aan de nieuwe realiteit en blijvend werken aan het bestrijden van ongelijkheid en het versterken van gezondheidssystemen.
Verdere aanpak
Concreet zou een internationale aanpak van het coronavirus zich moeten richten op ondersteuning van ontwikkelingslanden in de versterking van hun gezondheidszorg en kwijtschelding van schulden. Ook investeringen in hun ondernemers en private sector (bijvoorbeeld in de voedselketen of door het opzetten van handelsrelaties) zijn noodzakelijk, net als ondersteuning van de vertegenwoordigende rol van maatschappelijke organisaties. Bovendien moet worden ingezet op toegang tot betrouwbare informatie; dat laatste is essentieel in het tegengaan van wereldwijde verspreiding van het coronavirus.
Laten we daarom nu gericht kiezen voor een beleid dat over onze eigen landsgrenzen heen kijkt. Als we in het kleine Nederland willen dat onze volksgezondheid en onze economie weer herstellen, zullen we onder ogen moeten zien hoe verweven wij zijn met alle landen wereldwijd. En hier naar moeten handelen.
Auteurs:
Edwin Huizing, directeur van Hivos en Hans de Boer, voorzitter van VNO-NCW
Dit artikel werd oorspronkelijk geplaatst in Het Financieele Dagblad.
Bron: Hivos