In een volle zaal in de Universiteit van Amsterdam (UvA) hield Doneer Effectief zijn tweede jaarbijeenkomst. Doneer Effectief wil middelen het meest effectief inzetten om impact te maken, onderbouwd door wetenschappelijk onderzoek van diverse onderzoeksinstellingen. In het kort hanteren ze de ‘drie O-aanpak’: omvangrijk, oplosbaar en onderbelicht bij de keuzes die ze maken. Vakblad fondsenwerving was aanwezig en doet verslag.
Anna Gimbrère was dagvoorzitter en testte de zaal met wat kennisvraagjes over geven. Zo blijkt dat 33 procent van de donaties in december wordt gegeven en 76 procent van de Nederlandse inwoners aan goede doelen geeft.
Het gaat hard
Bram Schaper (directeur) en Jan Anne Amelink (fondsmanager) blikten met Gimbrère terug en vooruit. Over 2024 zei Schaper: ‘Het is niet te bevatten wat we teweegbrengen, het gaat zo hard.’ Hij noemde als hoogtepunten o.a. de toenemende bekendheid door YouTube-filmpjes en de betrokkenheid van ASML-medewerkers die met hun tijd en geld beter goed willen doen. Zij deden namens ASML een donatie van 250.000 euro. Ook is er een nieuwe campagnewebsite.
In totaal werd 2,5 miljoen euro opgehaald drie categorieën: voor armoede en gezondheid (1,2 miljoen), klimaat (800.000 euro) en dierenwelzijn en voedseltransitie (400.000 euro). Amelink lichtte toe dat elk kwartaal binnen de drie fondsen gekozen wordt voor de meest effectieve organisaties. In antwoord op de vraag uit de zaal ‘Hoe waarborg je de continuïteit dan?, antwoordde Schaper: ‘We financieren organisaties waar ruimte is voor groei, waar men geld kan absorberen.’
In 2025 zal de stichting filantropieadvies gaan geven aan vermogenden en gaan inzetten op nalatenschappen. Schaper benadrukte dat hij drie vormen van geven ziet: aan je naasten, aan doelen die je leuk vindt en aan doelen waarvan de impact wetenschappelijk onderbouwd is.
De drie topaanbevelingen
Paul Smeets, professor in Filantropie en duurzame investeringen aan de UvA leidde de topaanbevelingen in. Het is het tweede jaar dat onafhankelijke onderzoekers deze beoordeling doen. ‘Er is steeds meer wetenschappelijk onderzoek beschikbaar naar de daadwerkelijke prestaties van goede doelen. Dankzij het werk van onafhankelijke onderzoeksinstellingen die mondiaal goede doelen tegen het licht houden, kunnen we nu Nederlandse donateurs informeren waar de gedoneerde euro het meeste goed doet.’
Onafhankelijke onderzoeksinstellingen, zoals GiveWell, GivingGreen en Animal Charity Evaluators beoordelen goede doelen die actief zijn in verschillende probleemgebieden. Dat doen zij onder andere op basis van vijf criteria: bewezen effectiviteit; kosteneffectiviteit; groeipotentie; transparantie (laten zien wat er goed gaat en wat gaat er niet goed gaat) en draagvlak (welk doel sluit het best aan bij de acceptatie van de Nederlandse gever).
Een jury van Nederlandse en Vlaamse wetenschappers controleert de kwaliteit van de onderzoeksrapporten en kiest vervolgens één topaanbeveling per categorie. De aanbeveling is er op gericht donateurs in deze vrijgevige decembermaand op te roepen te doneren aan deze organisaties. Zo werd vorig jaar voor een ‘winnaar’ 250.000 euro opgehaald. Doneer Effectief geeft voorlichting en maakt het mogelijk om eenvoudig aan deze doelen te doneren.
‘De drie categorieën vertegenwoordigen bewust omvangrijke wereldproblemen van dit moment’, zegt Smeets. ‘Per uur sterven er 650 kinderen aan eenvoudig te voorkomen ziektes, gaat er 4 miljoen ton CO₂ de lucht in en vinden ruim 18 miljoen dieren de dood in de bio-industrie.’
Na een toelichting op de drie genomineerden per categorie werden de drie topaanbevelingen met veel tromgeroffel uit de zaal aangekondigd. Voor de tweede keer wonnen New Incentives (categorie Armoede & Gezondheid) en Good Food Institute (categorie Klimaat). De Deense Vegetariërsvereniging (categorie Dierenwelzijn & Voedseltransitie) won voor de eerste keer de topaanbeveling.
Smeets noemde dat deze goede doelen iets doen aan grote problemen met een maximaal resultaat per gedoneerde euro. ‘New Incentives realiseert een anti-uitdrogingsprogramma om te voorkomen dat kinderen sterven aan de gevolgen van diarree. Kosten: drie euro per kind per jaar, door ouders bij vaccinatieprogramma’s ORS en zink te verstrekken. The Good Food Institute vermindert de CO₂ uitstoot van voedselproductie door alternatieve eiwitten te ontwikkelen en te promoten. De Deense Vegetariërsvereniging was de drijvende kracht achter het Deense overheidsplan om bijna tweehonderd miljoen euro vrij te maken voor het bevorderen van plantaardige eiwitten in plaats van dierlijke. Volgens de jury maakt een donatie aan deze drie doelen deze maand het grootste verschil.’
De feestslierten die met een knal in de lucht geschoten werden bij het tromgeroffel, zullen de komende periode nog zichtbaar blijven hangen aan de balken, hoog in de zaal. Gimbrère sloot af met de ambitie elkaar volgend jaar terug te zien in de Ziggo Dome.
