De onafhankelijkheid van goededoelenorganisaties in Slowakije ligt onder vuur met het aantreden van de nieuwe regering in het land, schrijft het European Center for Not-for-Profit Law (ECNL). Premier Robert Fico, die in oktober aantrad, spreekt onder andere over het eindigen van ‘het tijdperk waarin politieke ngo’s regeren’.
Deze retoriek wordt niet alleen door Fico gebruikt, schijft European Fundraising Association (EFA) op haar site. Een nieuw Slowaaks parlementslid insinueert regelmatig dat maatschappelijke organisaties overheidsgeld inzetten om specifieke politieke partijen te ondersteunen en in een officiële regeringsverklaring staat dat door het buitenland gefinancierde maatschappelijke organisaties proberen de democratie in het land te beïnvloeden.
‘Buitenlandse agenten’
Daarnaast heeft Fico aangegeven dat hij van plan is om het label ‘buitenlands agent’ in te voeren voor organisaties die buitenlandse financiering ontvangen, die zij in het openbaar moeten gebruiken. Het ECNL waarschuwt dat dit ertoe kan leiden dat bedrijven hun steun aan goede doelen terugtrekken. Bovendien zijn er bedreigingen geweest om subsidies aan bepaalde groepen terug te trekken om zo het vertrouwen van het publiek te ondermijnen. Tenslotte is de kans groot dat de ingrepen van de regering een negatieve invloed hebben op werknemers van Slowaakse non-profits – een sector die sowieso al onderbezet en onvoldoende gefinancierd is.
Trend
‘Het stigmatiseren van het maatschappelijk middenveld door middel van het aanmerken van ‘buitenlandse agenten’ is een trend die in meerdere Europese landen te zien is,’ waarschuwt het ECNL. Het instituut noemt onder andere Hongarije, Georgië en Bosnië en Herzegovina als landen waar soortgelijke bewegingen te zien zijn.
‘De situatie in Slowakije is niet uniek. Er zijn lessen die Slowaakse maatschappelijke organisaties uit andere contexten kunnen halen, en de manier waarop zij handelen kan weer als inspiratie dienen voor anderen. Het is belangrijk om actie te ondernemen om het maatschappelijk middenveld te beschermen voordat de situatie verslechtert.’
