In Vlaanderen is achttien procent van de totale inkomsten voor goede doelen afkomstig uit legaten, waarmee inkomsten uit nalatenschappen blijven stijgen. Dat blijkt uit de Legatenbarometer HOGENT, een onderzoek van de Belgische hogeschool naar inkomsten uit legaten van Vlaamse goede doelen, in opdracht van testament.be. Er wordt vooral veel nagelaten aan doelen in de gezondheidszorg – een ontwikkeling die na de coronapandemie gestalte heeft gekregen.
Ieder jaar groeit het in totaal opgehaalde bedrag via nalatenschappen in Vlaanderen. Voor veel goede doelen zijn legaten een cruciaal onderdeel geworden voor de verderzetting van hun missie. Een goed doel ontvangt gemiddeld 1,3 miljoen uit legaten en het gemiddelde bedrag van één legaat is in 2022 135.441 euro, aldus het onderzoek.
De grootste nalatenschappenwervers zijn beide organisaties die zich tegen kanker inzetten: Stichting tegen kanker (25,4 miljoen) en Kom op tegen kanker (19,1 miljoen). Ook doelen in internationale solidariteit en ontwikkeling, en zorg voor mensen met een beperking staan in de top-drie. Qua organisaties is Artsen zonder grenzen de organisatie die de top-drie vervolmaakt (15,4 miljoen).
Duolegaat
In de Legatenbarometer is ook aandacht voor het duolegaat – de fiscale constructie waarbij goede doelen bij de erfenis werden betrokken op zo’n manier dat de erflater aan het goede doel kon schenken en minder erfbelasting hoefde te betalen om aan vrienden of verre familieleden te schenken. Sinds 2021 hanteert Vlaanderen ook het zogenaamde nultarief, waardoor goede doelen geen erfbelasting meer betalen wanneer ze een legaat ontvangen. Zo komt het volledige bedrag ten goede aan de non-profit.
In hoeverre deze beslissingen impact hebben op de legatenwerving, is nog niet helemaal bekend, zeggen HOGENT en testament.be. Erflaters en goede doelen kunnen het beste hun testamenten herbekijken om te zien of de constructie nog naar wens is, maar mensen daartoe aanzetten blijkt een grote uitdaging.
In de Legatenbarometer hebben de onderzoekers een stappenplan ontwikkeld om goede doelen te informeren over de mogelijkheden die er zijn en om richting te geven wanneer er nog een duolegaat openvalt.
Download het onderzoek
Belgische hogeschool HOGENT publiceerde de resultaten van haar onderzoek op 13 september tijdens de Internationale Dag van het Testament voor het Goede Doel en het onderzoeksrapport is gratis te downloaden.