In juni was het donateursvertrouwen, zoals gemeten door WWAV, het CBF en onderzoeksbureau Kien, al aan een duikeling begonnen. De daling is de afgelopen drie maanden verder doorgezet: donateurs zijn nog pessimistischer geworden over hun eigen geefgedrag en het Nederlandse geefklimaat. Het donateursvertrouwen is in september bepaald op -20, blijkt uit de resultaten van de enquête onder het Nederlandse Donateurspanel (NDP). Het panel is ook gevraagd naar hun toekomstbeeld voor 2025 en hun vertrouwen in bepaalde maatschappelijke instanties.
Donateursvertrouwen
De grootste verandering binnen het indexcijfer komt volgens de onderzoekers doordat veel meer mensen denken dat de gemiddelde Nederlander de afgelopen twaalf maanden minder is gaan geven aan goede doelen (51 procent). Ongeveer één op de tien respondenten denkt dat Nederlanders juist meer zijn gaan geven. Het imago van goede doelen is het afgelopen kwartaal wel licht verbeterd. Opvallend is dat het panel over de toekomst niet anders is gaan denken.
Ondertussen is het consumentenvertrouwen, gemeten door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ongeveer gelijk gebleven. In maart was dit indexcijfer nog -2, maar drie maanden later was het door de pandemie totaal ingestort. Sindsdien is het cijfer vrij stabiel. Voor de maand september kwam de index uit op -28.
Back to the future: hoe keek het NDP in 2015 naar 2020?
De onderzoekers vragen het NDP bij iedere meting ook naar een aantal specifieke zaken. Ditmaal werd er onder andere gekeken naar de uitspraken die het panel in 2015 deed over de wereld in 2020. Wat is er uitgekomen, en wat niet?
Een paar voorspellingen springen er voor de onderzoekers uit. Zo dacht in 2015 in totaal 44 procent van het panel dat het aantal sterfgevallen door honger zou toenemen, terwijl dat in de realiteit (in 2019) niet het geval bleek. Welk effect de pandemie op hongersterfte heeft is nog niet bekend, maar in het slechtste geval zouden de huidige cijfers zich verdubbelen, waarschuwt de Verenigde Naties. Ook dacht 85 procent van het NDP dat het aantal asielzoekers af zou nemen. Dat is zeker het geval geweest (45.035 asielaanvragen in 2015, 25.265 in 2019). Verder dacht 35 procent dat er geen Alzheimer-medicijn zou zijn, wat helaas ook nog niet het geval is, en was het NDP veel te positief over energiezuinig rijden. 34 procent dacht dat de meerderheid van de auto’s hybride of elektrisch zouden zijn, maar in de praktijk is slechts 3,7 procent van de personenauto’s dat.
To the future: wat voorspelt het NDP voor 2025?
De onderzoekers leggen in de enquête van september de basis voor het vervolg van dit specifieke onderzoek door de panelleden specifieke vragen te stellen naar hun visie voor 2025 over vertrouwen, gezondheid en ontwikkeling. 44 procent van het NDP denkt dat het vertrouwen in goede doelen over vijf jaar minder groot is. Ook over armoede en honger blijft het panel redelijk pessimistisch: zeven procent denkt dat armoede afneemt en 53 procent dat het aantal sterfgevallen door honger op zal lopen.
Op het gebied van gezondheid is het beeld dat het NDP schetst voor 2025 niet veel rooskleuriger. 54 procent verwacht dat we tegen die tijd nog altijd met corona te maken hebben. Over genezing van kanker en Alzheimer zijn mensen voornamelijk ‘neutraal’: slechts 24 procent denkt dat kanker over vijf jaar te genezen is en een medicijn tegen Alzheimer is er volgens twee op de tien respondenten in 2025. 29 procent van de respondenten denkt dat Nederlanders over vijf jaar gezonder zullen leven dan nu: geen grote groep, maar wel een kleine stijging ten opzichte van 2015.
Over het algemeen zijn de jongeren (18-30 jaar) de meest optimistische groep respondenten, en zijn vijftigers de meest pessimistische.
Vertrouwen in instanties
Als afsluiter werd het NDP gevraagd naar het vertrouwen dat ze hebben in maatschappelijke instanties, zoals goede doelen, de media, de overheid en grote bedrijven. Over het algemeen is men meer in instanties gaan vertrouwen dan vorig jaar rond deze tijd, maar in vergelijking met 2012 is het percentage vrij sterk gedaald. Het aantal mensen dat op zijn minst ruim voldoende vertrouwen heeft in de overheid is bijvoorbeeld gehalveerd.
Onder de genoemde instanties genieten goede doelen het meeste vertrouwen (43 procent voor kleine, lokale organisaties, 34 procent in de CBF-Erkenning en 29 procent in landelijke organisaties). Opvallend is ook het gegroeide vertrouwen in crowdfundingsplatforms ten opzichte van vorig jaar.
Het vertrouwen in de media, de overheid, grote bedrijven en banken/verzekeringsmaatschappijen loopt consequent op sinds 2016.
Een reden voor deze uniforme stijging in het vertrouwen in instanties hebben de onderzoekers niet, al zou het huidige corona-tijdperk wel invloed kunnen hebben. ‘Een verklaring zou kunnen zijn dat de onzekerheid die je kan ervaren rond de COVID-19 pandemie ertoe bijdraagt dat je de instanties op het gebied van vertrouwen herwaardeert.’
Meer weten over het onderzoek? Lees het volledige onderzoeksrapport voor september 2020 hier.
