Het kabinet lanceerde op maandag 7 september de plannen voor het Nationaal Groeifonds: een investeringsfonds voor kennisontwikkeling, fysieke infrastructuur en onderzoek, ontwikkeling en innovatie. De komende vijf jaar wordt er in totaal twintig miljard in het fonds gepompt om de klappen van een eventuele economische dip door de coronacrisis op te vangen. Greenpeace Nederland en Milieudefensie hebben hun bedenkingen bij de aangekondigde plannen: de milieuorganisaties vinden dat er te weinig aan duurzaamheid wordt gedacht.
Solide groene basis
Greenpeace maakt zich ernstige zorgen over de inzet van het Groeifonds. ‘Het lijkt er op dat het kabinet zich blindstaart op economische groei,’ laat Faiza Oulahsen, hoofd Klimaat en Energie van de klimaatorganisatie, weten. ‘We hebben tijdens de coronacrisis ervaren dat we een solide basis nodig hebben als maatschappij waarin onze gezondheid en die van de planeet voorop staat. Het is nu juist cruciaal dat we investeren in een groene en eerlijke samenleving.’
Volgens Greenpeace is het daarom nu van groot belang om te investeren in effectief klimaatbeleid, in onderwijs en zorg, om een omslag in de landbouw te bewerkstelligen en in te zetten op snellere treinverbindingen. Oulahsen: ‘Alleen zo kunnen we zorgen voor schonere lucht, gezonde natuur en een beter klimaat.’
Voetnoot
Ook Milieudefensie geeft aan ‘ernstig teleurgesteld’ te zijn over de opzet van het fonds. ‘Duurzaamheid is een voetnoot in het fonds en wordt door de ministers zelfs niet in de mond genomen,’ zegt campagneleider Jorien de Lege. ‘De overheid gaat geld lenen om het direct door te sluizen naar de grote bedrijven. Dat is de wereld op zijn kop: vervuilende bedrijven moeten juist gaan betalen zodat we kunnen investeren in collectieve voorzieningen.’
Milieudefensie trekt zo goed als dezelfde conclusie als Greenpeace. ‘De enige duurzame weg uit de crisis is een groene; die leidt niet naar welvaart in euro’s voor enkelen maar naar een klimaateconomie met welzijn voor iedereen.'
Hoe werkt het Groeifonds?
Ondernemers, mkb-bedrijven, kennisinstellingen en andere partijen kunnen een formeel voorstel invoeren voor een investering ter waarde van minimaal dertig miljoen euro uit het Groeifonds. Met de extra investering wil het kabinet de welvaart en het verdienvermogen in de toekomst helpen vergroten. Een onafhankelijke commissie beoordeelt de aanvragen en het geld wordt pas beschikbaar gesteld na een positief advies van die commissie, alsmede een kabinetsbesluit. De ministers van Economische Zaken en Klimaat en Financiën maken de uitverkoren investeringsplannen jaarlijks bekend tijdens de ‘Staat van de Economie’, in februari.
