Brancheorganisatie Nederland Filantropieland heeft een nieuwe gedragscode opgesteld voor de werving van nalatenschappen. Het document, Code Nalaten geheten, functioneert als vernieuwde leidraad voor organisaties die via nalatenschappen fondsen verwerven of verkrijgen, en beschrijft zowel de wettelijke verplichtingen die de fondsenwervende instellingen na moeten komen als de gedragslijn waar individuele fondsenwervers zich aan moeten houden. De nieuwe Code vervangt de versie van 2012.
De Code is opgesteld door een commissie van fondsenwervers van goede doelen van verschillende inzamelingsdoelen en grootte, en met medewerking van deskundigen uit de sector. Het doel is dat de Code over de gehele sector wordt toegepast.
Hoewel de Code zich vooral richt op gedragsregels, staan er ook een aantal wettelijke verplichtingen in. Het is namelijk van het grootste belang dat de fondsenwervende instelling een nalatenschap altijd volgens de afspraken inwilligt en dat de administratieve afhandeling ervan volgens de geldende erfrechtelijke en fiscale regelgeving gebeurt. Als de instelling onverhoopt niet of slechts gedeeltelijk aan de wensen uit het testament kan voldoen, moet zij dit aankaarten bij de betrokkenen en met de wet in het achterhoofd aanpassen.
Respect
Buiten de wettelijke verplichtingen is respect, boven alles, het sleutelwoord van de Code. Een nalatenschappenwerver wordt geacht te allen tijde de balans zoeken tussen de wens om fondsen te werven tegenover het onaantastbare recht van de potentiële erflater om te bepalen hoe de nalatenschap geregeld wordt. Daarbij mag gebruik worden gemaakt van persoonlijke, telefonische gesprekken tussen potentiële erflater en wervende instelling, maar alleen als de beschikker meteen weet wat de intentie van het gesprek is. Ook moet de wervende instelling respectvol omgaan met vertrouwelijke informatie en persoonlijke wensen.
Verder hebben nalatenschappenwervers zich aan een aantal gedragsregels te houden, steeds om een respectvolle samenwerking te garanderen. De werver intimideert niet, maakt geen misbruik van oppervlakkige kwetsbaarheden en geeft geen bindende adviezen. De werver is daarnaast verplicht om te vertellen dat de potentiële erflater elke gedane toezegging kan wijzigen zonder dat nader toe te lichten.
Transparantie
De Code Nalaten hamert daarnaast op het belang van een goede dialoog om een zo vruchtbaar mogelijke samenwerking te realiseren. Daarbij zal de werver zich realistisch en transparant opstellen en de erflater inlichten over de realiseerbaarheid van de voorgestelde overeenkomst, en het voorstel doen om onafhankelijk deskundig advies in te willigen voordat ze tot een overeenkomst met een fondsenwervende instelling komen. Deze derde partij (bijv. een notaris) heeft het recht om bij alle gesprekken tussen werver en beschikker te zijn. Ook mag een fondsenwervende instelling nooit een testimonial plaatsen zonder uitdrukkelijke toestemming van de erflater.
Gratis webinar
Op donderdag 24 januari om 10.00 verzorgen Henk Geertsma en Theo Hesen een gratis te volgen webinar over de ethische kanten van nalatenschappenwerving. Deze online informatieochtend centreert zich specifiek rond wilsbekwaamheid: wat betekent het en hoe signaleer je het? Ook de nieuwe Code zal ruim aan bod komen. Beiden hebben veel ervaring met het onderwerp: Geertsma is een initiatiefnemer van het Centrum voor Wilsbekwaamheidsvragen van Amsterdam UMC en Hesen consultant en bestuurder van het Instituut Goed Nalaten. Aanmelden voor de webinar kan hier, en is gratis.
