Als Nederland de klimaatdoelstellingen wil halen, moet de hoeveelheid hr-ketels die aangeschaft worden drastisch omlaag. In 2019 werden er 450 duizend ketels verkocht, bijna vijf procent meer dan het jaar ervoor. Dit blijkt uit de Gasmonitor van 2020, een onderzoek naar de aanschaf van warmtetechnieken uitgevoerd door klimaatorganisatie Natuur & Milieu. Zij zijn er niet van overtuigd dat de duurzame alternatieven het op deze manier van de hr-ketel gaan winnen.
Natuur & Milieu begon een aantal jaar geleden met de Gasmonitor om in kaart te brengen welke warmtetechnieken in Nederland populair zijn. Ze bestuderen onder andere het aantal aangeschafte hr-ketels, zonneboilers en warmtepompen.
De cijfers laten zien dat de gewenste overstap van de hr-ketel op duurzamere alternatieven niet vanzelf gaat. Mensen die dit jaar een hr-ketel aanschaffen blijven nog jaren afhankelijk van aardgas, terwijl de consumptie daarvan juist snel omlaag moet om de klimaatdoelstellingen te behalen. ‘De hr-ketel blijft de warmtemarkt domineren, alternatieve technieken winnen slechts mondjesmaat terrein,’ duidt Rob van Tilburg, de directeur Programma’s van Natuur & Milieu, de cijfers.
Het aantal nieuw aangeschafte hr-ketels loopt al zes jaar op. In 2019 nam het aantal met 4,8 procent toe ten opzichte van 2018. Het gaat hoofdzakelijk om de vervanging van ketels in de bestaande bouw.
Kleine stapjes
Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen stappen worden gezet om verwarmingsbronnen te verduurzamen, ook al is het vaak een grote investering. Omdat er in de nieuwbouw is geen aansluitplicht meer is, worden moderne huizen vaker aardgasvrij ingericht. In 2020 ging het om 83 procent van de nieuwbouwwoningen. Ook koken op gas raakt uit de gratie: 82 procent van de kookplaatkopers koos voor een elektrische inbouwkookplaat.
Verder steeg het aantal aansluitingen op een warmtenet tot ruim 400 duizend en nam de het aantal nieuw geplaatste zonneboilers ook toe, maar mensen kiezen vooral vaker voor een warmtepomp. In 2019 zijn 45 duizend warmtepompen voor verwarming verkocht. Dat betekent een stijging van 25 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Toch moeten die cijfers in perspectief worden geplaatst vindt Natuur & Milieu: er zijn dus tien keer zoveel hr-ketels verkocht.
De Gasmonitor kan tijdens het onderzoek geen rekening houden met de aanschaf van hybride-installaties – een hr-ketel en warmtepomp-combinatie. Data over zulke installaties is niet verkrijgbaar. Natuur & Milieu pleit ervoor dat deze cijfers wel beschikbaar komen.
‘Meer isoleren’
Toch zullen die ontwikkelingen niet genoeg zijn om de hr-ketel te ‘verslaan’. ‘Daarvoor is het noodzakelijk dat we in Nederland veel meer en beter gaan isoleren. Dat is voor de toepasbaarheid van veel duurzame technieken de eerste stap. Daarom roepen we de overheid op isoleren veel aantrekkelijker te maken en desnoods wettelijk te verplichten bij woningoverdracht,’ aldus van Tilburg.
