Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI)

Een ANBI is een ‘Algemeen Nut Beogende Instelling’, wat betekent dat de organisatie zich vrijwel helemaal inzet voor het algemeen belang. De Nederlandse Staat introduceerde de ANBI-status in 2008. Op dit moment zijn er ongeveer ruim 43.000 ANBI’s in Nederland, waaronder vele goede doelen en stichtingen, maar ook wetenschappelijke, culturele en kerkelijke instellingen. De instellingen met een ANBI-status zijn gebundeld in een ANBI-register.

De ANBI-status is voor zowel de instelling als de donateur voordelig, omdat de status ze aantrekkelijker maakt voor donateurs. Wanneer een particulier doneert aan een ANBI, is deze donatie voor de inkomstenbelasting aftrekbaar. Verder geldt er voor ANBI’s een algehele vrijstelling van schenk- of erfbelasting, die van toepassing is voor de donateur die schenkt, de ANBI die het geld ontvangt en de ANBI die het geschonken geld aan de doelbesteding spendeert. Zo kan een donateur zeker zijn dat zijn of haar schenking in zijn geheel voor het algemene doel bestemd is.

Om in aanmerking te komen om tot ANBI benoemd te worden moet een instelling aan een aantal door de Belastingdienst gestelde voorwaarden voldoen. Belangrijk is dat een organisatie negentig procent van haar activiteiten voor het algemeen belang moet uitvoeren. Daar mag de instelling ook geen winstoogmerk over hebben. Bij de voorwaarden staan ook onderdelen over integriteit, zeggenschap, beleid, administratie- en publicatieplicht vermeld.

Als een instelling niet aan de voorwaarden voldoet kan een ANBI-status in de eerste plaats afgewezen, of anders afgenomen worden (met boete). De handhaving blijkt in de praktijk echter lastig.

Verenigingen, zoals sport- personeels-, zang- of toneelclubs zijn meestal geen ANBI. Deze instellingen kunnen vaak wel als sociaal belang behartigende instellingen (SSBI) worden gezien.