Een jaar geleden deed het Vakblad fondsenwerving UNICEF Nederland het verzoek om Paul van Vliet te interviewen. Hij was in 2022 immers dertig jaar ambassadeur van de kinderrechtenorganisatie. De eerste ambassadeur van een goed doel, wat veel navolging heeft gekregen. Linda Berkel, ambassadeursmanager bij UNICEF Nederland, informeerde het Vakblad dat het interview werd uitgesteld vanwege Pauls gezondheid. Op 25 april 2023 overleed de cabaretier na een kort ziekbed op 87-jarige leeftijd. Berkel vertelt hoe de samenwerking met Paul van Vliet verliep en wat hij heeft betekend voor UNICEF Nederland.
‘In 1989 was Paul op een punt aangekomen in zijn leven, dat hij zijn talent wilde gaan inzetten voor een hoger doel. Audrey Hepburn had zijn show ‘Over Leven’ gezien en was onder de indruk van hem en zijn teksten. Op een dag kreeg hij een telefoontje van het hoofdkantoor van UNICEF in Genève met het verzoek of hij Audrey Hepburn wilde bellen. Dat was voor hem spannend, zo’n wereldberoemde en onbereikbare filmster spreken. Ze spraken af bij de uitreiking van de Danny Kaye Award in Maastricht en daar heeft zij hem gevraagd ambassadeur te worden van UNICEF Nederland. Dat was ook haar idee. Wij hadden nog geen ambassadeur en het was in Nederland ook helemaal nieuw. Paul zei direct ‘Ja’. 4 oktober 1992 werd hij officieel geïnstalleerd als ambassadeur van UNICEF Nederland.’
‘Voor Paul was de Tweede Wereldoorlog aangrijpend geweest. Hij heeft de oorlog zelf meegemaakt. Hij is in Friesland liefdevol opgevangen door een gezin, waarna zijn ouderlijk huis werd gebombardeerd. Hij weet dus wat miljoenen kinderen nog steeds overkomt: armoede, honger, onveiligheid en het gemis van thuis. Hij had de gave om echt contact met kinderen te maken, door naar ze te luisteren en met ze te spelen. Hij zei: ‘Ook al is hun situatie nog zo ellendig, ze doen wat kinderen van nature het liefste willen: lachen en spelen.’ Als je filmpjes terugziet, dan zie je dat hij in no time met een emmer en twee stokken een drumband met kinderen creëert. Hij was oprecht geïnteresseerd in ons werk en je zag aan hem dat zijn belangstelling authentiek was. Het kwam recht uit zijn hart. Het was een hele lieve, warme en grappige man.’
Paul van Vliet in de minidocumentaire: ‘Ik kijk bij kinderen altijd naar hun ogen. Ze hebben verwachtingsvolle ogen. Soms zijn die ogen dof en oud. Er zit geen vitaliteit meer in. Ze hebben het een soort van op hun jonge leeftijd opgegeven. Dat is iets wat me treft.’
Paul van Vliet: ‘We moeten op de kinderen blijven letten en ons er niets van laten weerhouden dat te doen’
‘Paul zag zijn ambassadeurschap als een van zijn belangrijkste activiteiten. Het was onderdeel van zijn leven. Hij gebruikte al zijn talenten om UNICEF onder de aandacht te brengen. Bijvoorbeeld tijdens zijn shows en in de media. In die dertig jaar is er veel veranderd in de media maar Paul stond altijd open voor vernieuwing. Zo ging hij over op digitale huiskamerevents tijdens de periode van corona om te praten over zijn Paul van Vliet Fonds. Hij vond het geweldig.’
‘Hij dacht ook mee en stond overal voor open. Was er een borrel op kantoor of een meeting met vrijwilligers, dan was hij erbij. Hij gaf ook lezingen bij bedrijven. Voor UNICEF heeft hij het boek Kinderen van de Wereld geschreven samen met veertig andere schrijvers en theatermakers. Hij legde ze een foto voor en vroeg ‘Wat gaat er door je heen als je naar deze foto kijkt?’’
Paul van Vliet: ‘De cijfers zijn indrukwekkend. In 1950 ging de helft van de kinderen naar school, dat is nu bijna negentig procent. Dat is een gigantische sprong. En dan de vaccinatieprogramma’s die UNICEF heeft. We enten miljoenen kinderen in. Die prik tegen bedreigende kinderziektes is een kwestie van leven of dood, veel mensen beseffen dat niet.’
Reizen die Paul voor UNICEF heeft gemaakt:
1993 Eritrea
1999 Zambia
2000 Roemenië
2002 Bangladesh
2004 Bolivia
2004 Mali
2005 Sri Lanka
2010 Burkina Faso
2018 Ghana
Berkel: ‘Bij campagnes had ik frequent contact met Paul. We bespraken wat hij kon doen, ik maakte een briefing en begeleidde de opnames. Het ambassadeurschap is in al die tijd ook behoorlijk veranderd. Als ambassadeur voor UNICEF Nederland is gelijkwaardigheid tijdens veldreizen essentieel. We reizen tegenwoordig veel minder vaak en organiseren in plaats daarvan vaak digitale donateurssessies met onze landenkantoren.’
Mark Rutte: ‘Paul van Vliet heeft de mooiste stem van Nederland’
‘Zijn stem was uniek en hij zette die alleen in voor onze radio- en tv-spotjes. Een andere succesvolle actie was zijn video waarin hij vertelde dat hij UNICEF had opgenomen in zijn testament. Daarin was hij een voorbeeld voor veel mensen.’
‘Bij zijn 25 jaar ambassadeurschap wilde hij als cadeau het Paul van Vliet Fonds om onderwijs aan kinderen die het extra moeilijk hebben in bijvoorbeeld een oorlogs- of rampgebied te bieden. Dat fonds is en blijft van hem en wij gaan daar volop mee door. De laatste jaren werd zijn inzet natuurlijk wel iets minder vanwege zijn leeftijd; we stelden gedoseerd vragen aan hem.’
‘Voor Paul was zijn laatste wens:
‘Mijn eigen huis
Mijn eigen bed
En jouw intensive care.’
En zo is het ook gegaan. Hij is overleden in zijn eigen omgeving in zijn eigen bed. Een donateur schreef: ‘We hebben allemaal een vriend verloren.’ En zo voelt het ook voor ons.’
Bekijk ook de minidocumentaire van Paul van Vliet voor UNCIEF in Nederland, en de film over nalaten.
