In België wordt de afschaffing van het duolegaat overwogen. Dat is een bezuinigingsmaatregel, met een klein voordeel voor goede doelen, schrijft het Belgische blad 'De Tijd'. De laatste jaren ontvingen Belgische goede doelen steeds meer nalatenschappen met duolegaten, dus deze nonprofits zijn bang voor inkomstenverlies als het beleid verandert.
In het duolegaat wordt de erfbelasting verminderd, door in het testament ook een of meerdere goede doelen op te nemen, naast natuurlijke personen; een slimme truc die door de Belgische overheid – vooralsnog - gedoogd wordt. Details over de schrapping zijn echter nog niet bekend. Zelfs de Koninklijke Federatie van het Belgische Notariaat weet nog niet wat de precieze bepalingen zullen zijn en of er al of niet overgangsclausules zullen volgen.
Hoewel de afschaffing van de regeling goede doelen waarschijnlijk geld zal kosten, zijn er toch ook stemmen in de goede doelen wereld die voor afschaffing zijn, zegt Arjen van Ketel, adviseur nalatenschappenwerving. ‘De regeling is zeer complex en berekende erflaters kunnen het zo regelen dat het goede doel wel veel werk krijgt maar slechts een zeer beperkte financiële begunstiging.’
Hoe het duolegaat werkt
Zo werkt het duolegaat in de praktijk, uitgelegd in De Tijd:
‘Als u een neef of een vriend een erfenis wilt nalaten, dan wordt dat behoorlijk belast. Op de eerste schijf van 35.000 euro betaalt hij 25 procent, voor het bedrag tussen 35.000 en 75.000 wordt 45 procent aangerekend en voor alles boven 75.000 euro is het tarief 55 procent. Dat wil zeggen dat iemand die 100.000 euro erft na erfbelasting nog 59.500 euro overhoudt.’
‘Bij een duolegaat wordt overeengekomen dat het goede doel alle erfbelasting betaalt, dus ook die op het legaat van uw neef of goede vriend. Het deel van de neef of vriend wordt aan de normale tarieven verrekend, terwijl het deel van het goede doel op een gunsttarief van 8,5 procent kan rekenen. Zo wordt het mogelijk om de erfgenaam 65.000 euro na te laten, terwijl het goede doel 35.000 euro krijgt. Daarmee moet dan ook de totale erfbelasting van 25.225 euro worden betaald, maar de slotsom is dat het goede doel er nog altijd 9.775 euro aan overhoudt.’
Goed rekenen bij de verdeling is erg belangrijk. De verdeling moet wel zo worden berekend dat beide partijen er voordeel uit halen.
Ingewikkeld
Ilja de Coster, vice-president van de Fundraisers Allicance Belgium, vindt dat de sector misschien wel helemaal niet had moeten beginnen met het promoten van het duolegaat. ‘Het is een ingewikkelde juridisch-fiscale constructie waar vooral notarissen beter van worden. Ook is het slechts voor een bepaald, klein segment van de bevolking relevant: zij die geen kinderen of andere dichte nabestaanden hebben.’
Nederland
Een soortgelijke constructie bestond ook in Nederland in de jaren negentig, al was dat op beperkte schaal. ‘De maas in de fiscale wet is toen door de overheid gerepareerd,’ legt van Ketel uit. ‘Het schijnt weinig negatief effect gehad te hebben voor goede doelen. Niet veel mensen zullen het zich herinneren. Afschaffing van die route heeft wel opgeleverd dat Nederlandse goede doelen zich in de communicatie weer op het nalaten zelf konden richten, zonder ingewikkelde fiscale routes hoefden uit te leggen.’
Oplossing?
Als het duolegaat afgeschaft wordt is het het ideale moment om opnieuw vol in te zetten op een maatregel die volgens Ilja de Coster wel een verschil zou maken: het nultarief voor nalaten aan goede doelen. ‘Ik ben dan ook blij dat de VEF (Vereniging Ethiek in Fondsenwerving, belangenbehartiger van de Belgische fondsenwerving) die richting uit kijkt.’
Van Ketel is ook voor een vereenvoudiging van de regelingen. ‘Vlaanderen, Wallonië en de regio Brussel kennen ieder andere belastingtarieven en drempelbedragen. Met de afschaffing in Vlaanderen worden de verschillen nog groter. Een beperkte groep van erkende goede doelen komt nu in aanmerking voor een lager tarief van erfbelasting. In de nieuwe voorstellen gaat dat tarief nog een paar procent omlaag.’ Hij pleit voor een total vrijstelling van erfbelasting voor goede doelen. ‘Dat zou een optimale uitruil zijn voor het verlies van de duolegaat-regeling. En het liefst plukt een veel bredere groep non-profits daar de vruchten van.’
Dit artikel werd geschreven met de medewerking van:
Ilja De Coster, o.a. vice-president van de Fundraisers Alliance Belgium en Director of Donor Relationship Management and Data Strategy at The DonorVoice.
Arjen van Ketel, adviseur op het gebied van de werving van nalatenschappen, gespecialiseerd in marketingonderzoek, strategieontwikkeling en training en voorlichting. Hij is ook initiatiefnemer van de Code werving nalatenschappen en de jaarlijkse Leergang Nalatenschappen en hij schreef het Handboek nalatenschappen.
