Sinds het donateursvertrouwen in maart 2022 tot recordhoogte piekte, zakt de index langzaam maar zeker steeds verder de min in. Uit de enquête van Happy Horizon Non-profit toezichthouder CBF en onderzoeksbureau Kien onder het Nederlandse Donateurspanel (NDP) in december blijkt dat het indexcijfer nog een stukje verder gezakt is: van -25 naar gemiddeld -33. De laatste twee maanden van 2022 scoren relatief een tikje hoger dan de maand oktober, toen met -34 het dieptepunt van het jaar werd bereikt. De onderzoekers vroegen daarnaast naar de belangrijkste onderwerpen voor 2023, bezuinigen op geefgedrag en de energiecompensatie.
Dat het donateursvertrouwen zakt is gezien het zeer lage consumentenvertrouwen, zoals gemeten door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), geen verrassing. In oktober stond het consumentenvertrouwen op het laagste punt ooit met een indexcijfer van -59. Net als het donateursvertrouwen klimt ook dat getal langzaam uit het dal.
Een donateursvertrouwen van -33 over dit kwartaal is een lage score in vergelijking met de afgelopen jaren, maar was in de periode tussen 2009 en 2014 gebruikelijk.
Het vertrouwen in de goededoelensector blijft uitgedrukt in een cijfer onveranderd: een 7,2, net als de voorgaande twee jaren. Panelleden geven als ze gevraagd wordt naar een beoordeling van de goede-doelenbranche als geheel, een hoger cijfer dan wanneer ze naar het vertrouwen in afzonderlijke sectoren (gezondheid, internationale hulp, welzijn etc.) wordt gevraagd. Dan geven de respondenten het vertrouwen gemiddeld een 6,7 – een lichte daling ten opzichte van 2021.
2023: meer aandacht voor armoede en hoge kosten
Het NDP wordt ook altijd gevraagd naar andere onderwerpen die betrekking hebben op het doen en laten van goededoelenorganisaties. Zoals gebruikelijk in december vroegen de onderzoekers hen naar de onderwerpen die meer aandacht zouden moeten krijgen. In het licht van de stijgende leefkosten staat ‘armoede in Nederland’ dit jaar hoog op het lijstje van veel respondenten (47 procent). De rest van de top drie bestaat ook uit aan geld gerelateerde onderwerpen: de toenemende kosten voor gezondheidszorg (33 procent) staat op plek twee, en de groter wordende kloof tussen arm en rijk op drie (25 procent).
Het meest genoemde antwoord voor 2022, het klimaatprobleem, staat deze keer op plek vier. Vooral bij jongeren tot dertig jaar en hoger opgeleide panelleden is dit onderwerp nog altijd top of mind.
Bezuinigen op donaties?
De leefkosten en kostenproblematiek staan bij de respondenten dus hoog op de agenda. De onderzoekers vroegen daarom ook naar de bezuinigingen die de NDP-leden mogelijk zouden moeten doorvoeren.
53 procent van de respondenten geeft aan te moeten bezuinigen op uitgaven. Vrouwen en jongeren tot dertig jaar antwoorden gemiddeld vaker met ‘ja’ op die vraag. Gevraagd of de donerende panelleden – zeven op de tien respondenten gaf in 2022 minstens één keer aan het goede doel - door de inflatie moeten bezuinigen op giften aan goede doelen zegt 38 procent dat zij dat wel moeten doen. De onderzoekers wilden vervolgens weten op welke manier zij zouden snijden in hun giften: via de ‘kaasmesmethode’ (doneren aan minder organisaties) of de ‘kaasschaafmethode’ (minder doneren aan alle organisaties); maar daar gaven de donateurs uit het NDP geen eenduidige antwoorden op.
Ruim tien procent geeft (deel van) energiecompensatie weg
Tot slot werden de respondenten gevraagd naar de bestemming van de tegemoetkoming die ieder Nederlands huishouden met een energieaansluiting in november en december van de overheid ontving. Het bedrag van twee keer 190 euro was voor vier op de tien respondenten een welkome aanvulling aan het budget: zij besteedden het bedrag aan het betalen van de (energie)rekeningen.
In totaal gaf dertien procent van de respondenten aan het geld, of een deel ervan, te hebben weggegeven, of dat van plan zijn. In drie procent van de gevallen ging het om het gehele bedrag en in vijf procent gaven zij aan ‘familie, vrienden of anderen die het hard nodig hebben.’ Twee procent gaf een deel aan een goed doel. Drie procent had het ten tijde van het onderzoek nog niet gedaan, maar was het wel van plan.
Negen procent van het panel wist ten tijde van het invullen van de enquête nog niet of zij de compensatie wilden doneren.
Rapport
Lees het volledige rapport van december 2022 en alle voorgaande rapporten via de website van WWAV / Happy Horizon Non-profit.
