De Primera-winkel in Den Bosch werd afgelopen week kort en klein geslagen door relschoppers die het niet eens zijn met de avondklok. De volgende dag stonden stadsgenoten de ravage te ruimen én werd er een succesvolle crowdfundingsactie op touw gezet. Het resultaat: meer dan 100.000 euro.
Crowdfunding is hot, én levert op dit moment veel op. Alleen al als je kijkt naar vorige week: naast de vele getroffen ondernemers van de rellen in verschillende steden werden er ook grote bedragen ingezameld voor de leeuwen in Artis, een gezonken terrasboot in Den Haag, de vernielde coronatestlocatie in Urk en het uitgebrande theater in het Rotterdamse Plaswijckpark, om maar een paar in het oog springende acties te noemen. ‘Wat een enorm medemenselijkheidsgevoel en een bereidheid om te geven hebben we dan in dit land,’ vertelde hoogleraar filantropie René Bekkers donderdagavond bij NOS Met het Oog op Morgen.
Empathie
Te gast in het Radio 1-programma vertelde Bekkers dat crowdfunding op zich niets nieuws is, maar dat de hoeveelheid platforms die nu bestaat het wel een stuk makkelijker maken om een actie te starten. Er zijn volgens hem bepaalde factoren die bijdragen aan de groei van het aantal crowdfundingsacties: ‘Je hebt beelden vaak nodig die duidelijk maken hoe erg de situatie is. Menselijk leed, dieren, onschuldige slachtoffers. Dat helpt altijd bij het opzetten van zo’n actie. Je moet maar net de pech hebben dat jouw winkel precies in die straat staat, en dat zo’n groep daar precies langskomt. Dat is natuurlijk verschrikkelijk. Je kunt je heel goed voorstellen dat het jou had kunnen overkomen als jij die ondernemer was geweest die daar een zaak had. Dat menselijke gevoel van empathie is belangrijk: je stelt je voor hoe het voor een ander is en dan wil je meewerken aan een oplossing.’
Organisatie
Wat betreft de organisatie van crowdfundingsacties zitten er nog wel een paar gaten, erkent Bekkers. ‘Bij goede doelen is dat allemaal goed geregeld. Het opvallende is dat bij deze crowdfundingsacties geen wettelijke basis of regeling is.’ Op de vraag van Oog-presentatrice Lucella Carasso of crowdfunders belasting moeten betalen over het ontvangen bedrag, ook als dat bijvoorbeeld hoger dan verwacht uitvalt, had Bekkers eerder in het radiogesprek bijvoorbeeld geen antwoord. ‘Die vraag is gewoon niet eerder gesteld, voor zover ik weet. Dit zijn allemaal spontane acties die opkomen en die we steeds vaker zien. Het is een trend, maar het is niet duidelijk hoe alles is geregeld.’
Luister het gesprek van René Bekkers met Radio 1, waarin hij ook de crowdfundingsacties in de context van de geschiedenis van de filantropie in Nederland plaatst, hier terug.
Gebrek aan toezicht of formele regels
Het werven van donaties via crowdfunding is niet zonder risico omdat er amper toezicht of formele regels zijn. Zolang dat niet wordt aangepakt, blijft dat zo. In 2019 deelden Marc Schoutens, Gijsbert Koren en Marc Petit hun suggesties voor verbetering.
