ATR: 'Dien conceptwetsvoorstel anoniem doneren niet in'

Het ATR is kritisch over het concept, schrijft ze in het adviesrapport aan de minister van Rechtsbescherming, Sander Dekker. ‘Het ATR vermoedt dat de financiering vanuit het buitenland van slechts een beperkt aantal specifieke organisaties de aanleiding is voor dit voorstel, en is daarom van mening dat het voorliggende voorstel disproportioneel is om het beoogde doel te bereiken.’

Alle maatschappelijke organisaties en stichtingen belasten met deze verplichting is volgens het ATR een brug te ver. ‘Een heldere onderbouwing van de omvang van de problematiek ontbreekt. Met name van stichtingen waarbij er aantoonbaar sprake is (geweest) van strafrechtelijk misbruik van financieel-economische aard zouden cijfers voorhanden moeten zijn.’

Alternatieven

Verder stelt het ATR in haar advies dat ‘uit het voorstel niet blijkt dat er, naast transparantie, nog andere alternatieven zijn bekeken en gewogen. Een mogelijk alternatief zou bijvoorbeeld kunnen zijn het invoeren van een klikmogelijkheid in situaties waarin er vermoedens zijn van misbruik of onwenselijke beïnvloeding.’ Het ATR vergelijkt zo een procedure met de Bibob-melding, waarmee een bevoegd bestuursorgaan een afgegeven vergunning kan intrekken bij onguur gedrag. ‘Deze alternatieven staan meer in verhouding tot het doel van het voorstel, doordat dan niet alle maatschappelijke organisaties en stichtingen in Nederland belast worden met een verplichting.’

Regeldruk

Volgens de toelichting van het conceptwetsvoorstel kan een maatschappelijke organisatie een gemotiveerd verzoek indienen om openbaarmaking in een concreet geval achterwege te laten. Ook dat ziet het ATR liever niet. ‘Zowel het ontbreken van voorschriften waaraan het verzoek moet voldoen als het ontbreken van criteria op basis waarvan een verzoek wordt toe- of afgewezen, schept onduidelijkheid voor maatschappelijke organisaties. Dit veroorzaakt regeldruk en heeft verder twijfels over de werkbaarheid van het voorstel, zoals in situaties waarin er sprake is van anonieme contante donaties.’

Omdat het ATR van mening is dat het voorstel zowel op proportionaliteit als de werkbaarheid nog niet toereikend is, adviseert ATR het voorstel niet in te dienen.