Politieke partijen kunnen in veel Europese landen op nationaal niveau geen buitenlandse donaties ontvangen, maar ondertussen vloeien er wel bakken met geld naar de portemonnees van de Europese koepelpartijen in Brussel. Dat schrijft onderzoeksplatform Follow the Money op basis van onderzoek naar geldstromen in de Europese politiek.
Nationale restricties
De Nederlandse situatie rondom het accepteren van buitenlandse donaties namens de nationale politiek is enigzins anders dan bij veel van de andere Europese lidstaten. Nederland is tot op heden een van de vier EU-lidstaten zonder restricties op buitenlandse donaties in de nationale politiek. België, Italië en Denemarken zijn de andere landen waar partijen vrij zijn geld uit het buitenland mogen aannemen. Terwijl in een groot aantal lidstaten een algeheel verbod geldt (bijv. in het Verenigd Koninkrijk, Polen, Zweden en Portugal). In anderen zijn gedeeltelijke restricties van kracht (o.a. Duitsland, Frankrijk, Spanje en Oostenrijk).
Sinds buitenlandse (Russische) inmenging in de Italiaanse en Franse verkiezingen is geconstateerd, is het Nederlandse kabinet van plan giften aan politieke partijen van buiten de Europese Unie een halt toe te brengen. Minister Ollongren (D66) van Binnenlandse Zaken noemde het bij de aankondiging van de maatregelen ‘heel belangrijk’ om transparantie van donaties te tonen. Ook zei ze dat Nederland ‘niet naief’ moet zijn als het gaat om mogelijke beinvloeding van verkiezingen, aldus FTM.
'Binnenharken'
Echter blijkt uit onderzoek van Follow the Money dat, in tegenstelling tot nationale partijen, haar Europese tegenhangers zonder problemen donaties kunnen ‘binnenharken’. Dat doen ze dan ook gretig. Van de 997 onderzochte donaties tussen 2014 en 2017 kwamen 180 schenkingen van buiten de EU.
Europese partijen kunnen dergelijke donaties zonder problemen binnenharken. Van de 997 donaties tussen 2014 en 2017 kwamen 180 van buiten de EU, waarvan bijna de helft uit de Verenigde Staten. Ongeveer een kwart van de donaties stamde uit Europese non-lidstaten, zoals Zwitserland, IJsland en Noorwegen. Grootschalige financiële inmenging uit Rusland blijft met 2,4% van de donaties opvallend uit.
Het volledige onderzoek, inclusief analyse van hoe het spekken van Europese partijen door buitenlandse donateurs er aan toe gaat, is gratis te lezen op de website van Follow the Money.
