De 3FM-actie Serious Request wist dit jaar ruim 7,5 miljoen euro op te halen. De opbrengst gaat naar kinderen en jongeren in conflictgebieden als Syrië, Zuid-Sudan, de Centraal-Afrikaanse Republiek en de Democratische Republiek Congo. Het bedrag is aanzienlijk lager dan voorgaande jaren: vorig jaar werd er 12 miljoen euro opgehaald en in 2013 ruim 12,3 miljoen euro. Ook was er dit jaar veel kritiek: een overzicht.
Ophef ontstond er nadat bekend werd dat er gebruik was gemaakt van een model als gezicht van de inzamelingsactie. Media-ethicus Huub Evers liet weten dat hij dit – het inzetten van een model - niet vond kunnen en sprak in De Telegraaf van misleiding: “De mensen denken dat ze een echt slachtoffer te zien krijgen, terwijl het om een voorgeprogrammeerd toneelstukje gaat. In feite ben je mensen voor de gek aan het houden.”
De kritiek van Evers mag op zijn minst opmerkelijk worden genoemd. Zeker voor wie het gelikte filmpje bekijkt, waar een duidelijk gescript en in scene gezet verhaal wordt uitgebeeld: de kijker kan weten dat het hier om een campagnefilmpje gaat.
Verweer NPO
In een reactie liet de NPO weten het ondenkbaar te vinden dat er in de Serious Request-campagnes echte slachtoffers zouden worden ingezet. Ze achtten het een risico voor de ontwikkeling van het kind, en mogelijk ook voor hun veiligheid. Een legitiem argument, de kinderen waarvoor het geld wordt opgehaald bevinden zich immers in conflictgebieden.
De geloofwaardigheid werd volgens de NPO dan ook niet aangetast door het gebruik van een actrice. Wel gaven ze aan het gebruik van het model in het campagnefilmpje te gaan evalueren.
Bennie Jolink
Veel aandacht ging er ook uit naar de uitspraken van Normaal-zanger Bennie Jolink. Hij riep in een uitverkocht Gelderdome tijdens het afscheidsconcert van de band dat hij de dj’s in het huis een stel publiciteitsgeile aanstellers vindt met een megasalaris.
“Het is een publiciteitsstunt waarbij er uiteindelijk tonnen aan de strijkstok blijft hangen”, vertelde de kritische Jolink.
Weinig kosten
3FM dj Domien Verschuuren reageerde in RTL Boulevard dat het radiostation al twaalf jaar werkt met het Rode Kruis en zij iedere opgehaalde euro keurig verantwoorden.
Merlijn Stoffels van het Rode Kruis liet weten dat Serious Request een stuk goedkoper is dan de meeste andere Rode Kruis-campagnes. “Dat komt doordat we nu geen reclamespotjes inkopen. Van elke euro die we via Serious Request binnenkrijgen, gaat 3,5 cent naar de organisatie van het evenement. Dat is echt heel weinig."
Theo Schuyt
Ook Theo Schuyt, hoogleraar filantropie van de Vrije Universiteit, nam het publiekelijk op voor de actie in het Algemeen Dagblad: ,,Ik snap niet waar Jolink zich druk over maakt. Het is onzin dat er geld aan de strijkstok blijft hangen. Het Rode Kruis laat precies zien waaraan de opbrengst van Serious Request wordt besteed. En dat er bekende dj's zijn die hieraan meewerken, is helemaal niet gek. De zanger van Normaal schnabbelt zelf bij in reclamespotjes voor een bank. Dat noem ik geen liefdadigheid."
Lage opbrengst
De opbrengst was in 2015 4 miljoen euro lager dan in 2014. Verminderde media-aandacht werd door Schuyt bij de NOS als één van de oorzaken genoemd. Dat zou dit jaar een stuk minder zijn geweest. Zo werd op sociale media in 2012 nog 500.000 keer over de actie gesproken, terwijl dat dit jaar maar 100.000 keer zou zijn geweest.
Nu is sociale media-aandacht natuurlijk niet gelijk aan media-aandacht. Het betreft notabene een media-event dus daarover kan toch niet worden geklaagd? Sterker lijkt het ‘vermoeidheid-argument’ van Schuyt. "Het is ieder jaar hetzelfde. Toen Serious Request jaren geleden begon was het een uniek evenement. Maar tegenwoordig zijn er veel meer van dit soort acties: de Run for Roses, ALS City Swim. Er is op de evenementenmarkt concurrentie opgedoken."
Gepolitiseerd?
Het Rode Kruis liet weten vooraf al rekening te houden met de daling, omdat ze gedurende het hele jaar al veel giften ontvingen voor de opvang van vluchtelingen in Nederland en Europa: al 6,3 miljoen euro. Een onderwerp dat was gerelateerd aan de actie van dit jaar.
Juist dit jaar werd er volgens DJ Verschuuren tijdens de actie veel aandacht besteed aan de doelstelling. “We kregen soms wel wat kritiek van mensen die vonden dat het niet zo geweldig was als vroeger.” Dat is met het oog op de al eerder dit jaar gedoneerde euro’s aan het Rode Kruis achteraf bezien niet de beste strategie geweest.
Eveneens is het mogelijk dat door de sterke associatie met de oorlog in Syrië de doelstelling van dit jaar sterk gepolitiseerd was: de negatieve associatie met vluchtelingen in Nederland – die onder een deel van de Nederlandse bevolking leeft – kan bij een dergelijke actie waar een beroep wordt gedaan op de volksmassa - er is sprake van een weinig gesegmenteerde groep - wellicht een remmende werking hebben gehad.
